Drie duurzaamheidsambities op een rij

Geschreven door Mark Ooms

Wij zijn steeds vaker bij projecten betrokken waarin er aanvullende eisen worden gesteld omtrent duurzaamheid. Deze eisen worden veelal gesteld door gemeenten, maar ook onze opdrachtgevers stellen vaak extra eisen aan duurzaamheid. Als aanjagers van een duurzamere wereld worden wij hier enthousiast van en pakken deze uitdaging dan ook met beide handen aan.

Maar omdat wij vaak betrokken zijn bij ambitieuze duurzaamheidsprojecten, valt het ons ook op dat verschillende termen omtrent duurzaamheid en energie vaak door elkaar worden gehaald. Want, wat wordt er nu eigenlijk bedoeld met energieneutraal, BENG en nul op de meter? In dit artikel nemen we de onduidelijkheid weg.

Om te beginnen een kleine disclaimer. Na het lezen van dit artikel is het voor jou duidelijk wat de verschillende termen betekenen, echter merken wij dat verschillende partijen de termen nog verkeerd interpreteren en communiceren. Vraag dus altijd wat er precies wordt bedoeld. En stuur gerust dit artikel door. 

Waarom steeds strengere duurzaamheidsambities? 

Afgelopen zomer was het vrijwel dagelijks op tv; hevige stormen met enorme hagelstenen, langdurige hittegolven en bosbranden over de hele wereld. Het klimaat verandert en de verandering moeten we samen zien te stoppen. Dit kunnen we doen door minder CO2 uit te stoten en daar moet de gebouwde omgeving ook een forse bijdrage aan leveren. De gebouwde omgeving was in 2021 namelijk nog steeds verantwoordelijk voor 24,8% van de CO2 uitstoot in Nederland (zie cbs.nl). Door gezamenlijk de gebouwde omgeving te verduurzamen dragen we bij aan het behalen van de Klimaatdoelen van Parijs.

BENG

Sinds 2021 heb je deze term waarschijnlijk vaak voorbij horen komen, BENG! Deze wettelijke eis staat voor ‘Bijna EnergieNeutrale Gebouwen’. Ieder gebouw, waarvan de bouwaanvraag na 2021 is ingediend moet voldoen aan deze prestatie eis. BENG heeft in 2021 de EnergiePrestatieCoëfficient (EPC) vervangen met als doel om de duurzaamheid van nieuwbouw beter inzichtelijk te maken. Het grote verschil tussen de EPC en BENG is dat de thermische schil van een gebouw aan een aparte eis moet voldoen, BENG 1. Plat gezegd, kun je een slecht geïsoleerde woning niet meer compenseren met een extra zonnepaneel. BENG bestaat naast BENG 1, ook nog uit BENG 2 en BENG 3. BENG 2 is het primair fossiel energiegebruik en wordt gebruikt om het uiteindelijke energielabel te bepalen. Zie hieronder een plaatje van de relatie tussen BENG 2 en het energielabel. Ten slotte is er dan nog BENG 3, dit is een eis voor het percentage hernieuwbare energie.

Energieneutraal

Een veel gestelde aanvullende eis van gemeenten en opdrachtgevers is Energieneutraal. Dit is dan ook gelijk de term die het meest verkeerd wordt gebruikt. Een woning is energieneutraal wanneer alle energie voor de gebouwgebonden installaties zelf wordt opgewekt. Oftewel de energie benodigd voor verwarming, warm water, ventilatie en koeling wordt zelf opgewekt, bijna altijd door zonnepanelen. Een gebouw is energieneutraal wanneer de BENG 2 score 0 is. Het gebruik van de bewoners wordt dus niet meegenomen!

Nul op de meter (NOM)

Energieneutraal wordt vaak verward met Nul-op-de-meter (NOM). Terwijl er toch een groot en belangrijk verschil is. Want naast de energie voor de gebouwgebonden installaties (Energieneutraal), wordt voor NOM ook het energieverbruik van de bewoners zelf opgewekt. Bij dit energieverbruik kun je denken alle energie benodigd voor huishoudelijke apparatuur, zoals de wasmachine, verlichting en de televisie. Ook deze energie wordt vaak opgewekt door zonnepanelen op het dak. Om uit te rekenen of een woning (theoretisch) NOM is, wordt er een 'standaardverbruik' (conform de EPV regeling), van ca. 1800kWh (appartementen) / 2600kWh (grondgebonden woningen) opgeteld bij het gebouwgebonden energieverbruik. De optelsom van het gebruikers gebonden energieverbruik en het gebouwgebonden energieverbruik moet dus duurzaam worden opgewekt. 

Aan dit concept kleeft natuurlijk ook een nadeel: er wordt zoveel energie opgewekt in de zomer, dat het elektriciteitsnet overbelast kan raken.

Plus op de meter (POM)

Nóg een stap verder gaan zogenaamde energiepositieve of Plus-op-de-meter woningen. Deze woningen wekken nog meer energie op dan dat er over het hele jaar wordt verbruikt en daardoor leveren deze woningen meer terug dan dat er wordt verbruikt. Dit concept wordt op beperkte schaal toegepast.

Ook aan dit concept kleeft natuurlijk het nadeel dat het elektriciteitsnet overbelast kan raken.

Welke maatregelen moeten we nemen voor energieneutraal, NOM of POM? 

Volg de trias energetica:

• Isoleren van de vloer, gevel of dak.
• Pas zeer goed isolerend glas toe (bij voorkeur HR+++ (Triple) of beter).
• Zorg voor een uitstekende kierdichting.
• Een warmtepomp; een warmtepomp aangesloten op gesloten lussen brengt je het snelst naar een energieneutraal of nul op de meter gebouw.
• Kies voor balansventilatie met warmteterugwinning i.p.v. raamroosters.
• Zonnepanelen op het dak.

Om af te sluiten willen we graag nog meegeven dat de bovenstaande termen allemaal rekenkundige waarheden zijn. In de praktijk zal een NOM woning niet altijd betekenen dat de energiemeter aan het einde van ieder jaar op nul staat. Verschillende factoren wegen hierin mee, zoals het weer en het gedrag van de bewoners. 

 

Wist je dat?  

Je een hogere hypotheek kunt krijgen bij de aankoop van een energieneutrale woning, of een Nul op de meter woning. Voor een energieneutrale woning kun je maximaal €15.000,- extra lenen. Voor een Nul op de meter woning is dit zelf €25.000,- (zie rvo.nl)

 

Ben je op zoek naar een partner die niet bang is om ambitieuze duurzaamheidsdoelen te stellen en te behalen? Neem dan vrijblijvend contact met ons op via onderstaande knop.