Een opvallende ontwikkeling dit jaar is de commerciële introductie van een batterijtechnologie op basis van natrium in plaats van lithium; een grondstof die ruim beschikbaar is en onder andere wordt gewonnen uit steenzout (haliet) en zeewater in de vorm van natriumchloride (NaCl). 

Deze innovatie biedt drie duidelijke voordelen: 

• Betaalbaarheid: natrium is wereldwijd ruim beschikbaar en aanzienlijk goedkoper dan lithium.  

• Veiligheid: zoutbatterijen zijn minder brandgevaarlijk en beter bestand tegen hoge temperaturen. Dit maakt het gebruik aantrekkelijker voor grootschalige toepassingen in de gebouwde omgeving. 

• Duurzaamheid: de productie is minder milieubelastend en recycling is eenvoudiger dankzij niet-toxische materialen. 

Voor bedrijven betekent dit een veel toegankelijker alternatief voor traditionele lithium-ion batterijen. Zeker voor gebouwen waar budget, veiligheid en duurzaamheid samenkomen, is dit een belangrijke doorbraak. Hoewel het een toegankelijker alternatief is zal het nog even duren voordat het grootschalig in de bouw zal worden toegepast. Alles op zijn tijd, maar het begin is er. 

Naast technologische innovaties verandert ook het juridische kader. Twee belangrijke richtlijnen zijn in december 2023 vastgesteld: PGS 37-1 en PGS 37-2, die zich richten op de veilige opslag van elektriciteit in batterijsystemen. Deze richtlijnen zijn een eerste stap richting toekomstige verplichtingen en bieden nu al waardevolle houvast voor ontwerp en uitvoering. 

In april 2025 publiceerde het RIVM een nieuw rekenmodel dat de risico’s van energieopslagsystemen en grote batterijen inzichtelijk maakt. De verwachting is dat op basis hiervan energieopslag medio 2025 zal worden opgenomen in het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) als milieubelastende activiteit. Voor de gebouwde omgeving houdt dit in dat er mogelijk dus een vergunningsplicht en/of meldingsplicht komt bij de installatie van batterij opslagsystemen op basis van lithium-ion houdende energiedragers.  

Bij Drietech & Verhoef zien wij veel potentie in het toevoegen van energie managementsystemen aan slimme batterijsystemen, met name in het verhogen van de zelfconsumptie. Doordat de batterijen financieel aantrekkelijker en brandveiliger worden, zal de toepassing hiervan in woningen gebruikelijker worden. Ook met name woningeigenaren en gebouwbeheerders met PV-panelen kunnen hun zelfconsumptie vergroten door overdag zonne-energie op te slaan en die ’s nachts te gebruiken.  

Door zonne-energie slim op te slaan en later te gebruiken, wordt de piekbelasting op het elektriciteitsnet verlaagd. Dat is een cruciale stap richting een stabieler en duurzamer energiesysteem. Juist kleinschalige toepassingen vormen hierin een belangrijke eerste schakel: ze leggen de basis voor bredere adoptie en kunnen grootschalige ontwikkelingen in een stroomversnelling brengen. 

Tegelijkertijd is enige nuance op zijn plaats. Batterijen worden door sommige leveranciers gepresenteerd als aantrekkelijk verdienmodel voor energiemarkthandel, maar in de praktijk valt dit vaak tegen. Er moet namelijk energiebelasting worden betaald over zowel de afname als de teruglevering, waardoor het financiële voordeel beperkt blijft. Het is daarom belangrijk om verwachtingen realistisch te houden en batterijsystemen vooral te beschouwen als middel voor verduurzaming en zelfvoorziening, niet als verdienmodel. Door de toename van het aantal (thuis)batterijen neemt de groep die handelt op de energiemarkt ook toe. Hierdoor is er een verschuiving in het aandeel van handelen op de onbalans markt, wat resulteert in een kleiner aandeel per afnemer.  

Daarnaast benadrukken we het belang van ontwerpkeuzes in lijn met toekomstige wetgeving. Ook al zijn de veiligheidsrichtlijnen nog niet wettelijk verplicht, adviseren wij om deze nu al mee te nemen in het ontwerp- en besluitvormingsproces. Zo voorkom je herontwerp en vertraging zodra de regelgeving van kracht wordt.